معرفی سازهای کوبه ای سیمی و آرشه ای سیمی
تمامی سازهای موسیقی از نظر ساختار به 5 گروه کلی تقسیم بندی می شوند .
عبارتند از سازهای زهی، سازهای بادی، سازهای کوبهای، سازهای صفحهکلیددار، سازهای الکترونیکی.
در مقاله قبلی آموزشگاه موسیقی نارمک سپهر پارسی در مورد انواع سازهای زهی زخمه ای آشنا شدیم.
سازهای زهی یا همان سازهای سیمی تنوع زیادی دارند.
این مقاله به سازهای کوبه ای سیمی اختصاص دارد.
در این گروه از سازها با کوبیدن توسط وسیله چکش مانندی بر روی سیم، صوت حاصل می شود مانند سنتور و … که به آن ساز های زهی کوبه ای می گویند.
در سازهای آرشه ای سیمی اگر حرکت کمانه از نوک به سمت پاشنه باشد به آن کمانهکشی چپ
و اگر حرکت کمانه از پاشنه به سمت نوک باشد به آن کمانهکشی راست میگویند.
گاه به هنگام نواختن به جای زه کمانه از چوب کمانه استفاده میشود که به آن اجرای چوبکمانهای col legno میگویند.
اجرای چوبکمانهای به دو صورت زنشی یعنی با زدن چوب کمانه بر روی سیمها یا کششی یعنی با کشیدن چوب کمانه بر روی سیمها انجام میشود.
ساز کوبه ای سیمی سنتور
سنتور سازی زهی مضرابی از نوع کوبشی است.
وسعت صوتی آن حدود سه اکتاو و جعب? صوتی آن از جنس چوب و به شکل ذوذنق? متساوی الساقین است.
این جعبه از دو صفح? ذوذنقه ای که در زیر و روی ساز قرار دارند .
چهار کلاف که در نقش دیواره های ساز، صفحه های ذوذنقه ای رو و زیر ساز را به هم متصل می نماید تشکیل می شود.
در کلاف سمت چپ سنتور، سیم گیرهایی در دسته های چهارتایی قرار دارند .
سیمهای فلزی پس ازبسته شدن به آنها و گذر از روی خرکهایی که بر صفح? رویی ساز قرار دارند طول ساز را طی کرده و به گوشیهایی که در کلاف سمت راست ساز قرار دارند بسته می شوند.
برای نواختن آن در کلاس آموزش سنتور از دو مضراب چوبی استفاده می شود.
برخی ساخت سنتور را به ابونصر فارابی نسبت میدهند که مانند بربط، ساز دیگر ایرانی بعدها به خارج بردهشد.
ساز آرشه ای سیمی ویولن
از ساز های زهی آرشهای است.
ویولن کوچکترین عضو سازهای زهی-آرشهای است.
برای نواختنش در کلاس آموزش ویولن آموزشگاه موسیقی نارمک معمولاً روی شانه چپ قرار میگیرد .
سپس با آرشه که در دست راست نوازندهاست نواخته میشود.
کوک سیمهای ویولن از زیر به بم به ترتیب: می (سیم اول)، لا (سیم دوم)، ر (سیم سوم)، سل (سیم چهارم).
ساز آرشه ای سیمی کمانچه
یکی از سازهای اصیل ایرانی که تاکنون اساتید زیادی در کلاس آموزش کمانچه با آن هنرنمایی کرده اند ساز کمانچه می باشد.
این ساز علاوه بر شکم، دسته و سر، در انتهای پایینی ساز، پایهای دارد که روی زمین یا زانوی نوازنده قرار میگیرد.
این ساز جزو دسته سازهای زهی آرشه ای است.
کمانچه? امروزی دارای 4 سیم میباشد.
کمانچه در زمان قدیم تنها سه سیم داشته و پس از ورود ویولن به ایران به تقلید از آن سیم چهارم به آن افزوده شدهاست.
این سیمها به موازات درازای ساز گستردگی دارد و آوای آن خیلی خوش و دلکش است و همچنین آواهای مختلفی را با این ساز می توان نواخت.